27.10.2025

Türk­me­nis­tan — Ita­li­ýa Res­pub­li­ka­sy: ne­ti­je­li hyz­mat­daş­ly­gyň bin­ýa­dy pug­ta­lan­dy­ryl­ýar

Hal­ka­ra pa­ra­hat­çy­lyk we yna­nyş­mak ýy­ly ta­ry­hy wa­ka­la­ra bes­len­ýär. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Ber­di­mu­ha­me­do­wyň pa­ra­sat­ly baş­tu­tan­ly­gyn­da Ga­raş­syz, he­mi­şe­lik Bi­ta­rap Türk­me­nis­tan dün­ýä­de be­lent ab­ra­ýa eýe bo­lup, dün­ýä ýurt­la­ry bi­len dost-do­gan­lyk gat­na­şyk­la­ry pug­ta­lan­dy­ryl­ýar. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň Ita­li­ýa Res­pub­li­ka­sy­na res­mi sa­pa­ry hem ta­ry­hy wa­ka­la­ra bes­le­nip, ne­ti­je­li hyz­mat­daş­ly­gyň tä­ze müm­kin­çi­lik­le­ri­ni be­ýan et­di. Tä­ze ta­ry­hy dö­wür­de tä­ze müm­kin­çi­lik­ler Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň Ita­li­ýa Res­pub­li­ka­sy­na res­mi sa­pa­ry iki dost­luk­ly ýur­duň ara­syn­da hoş­ni­ýet­li gat­na­şyk­la­ry ös­dür­mä­ge tä­ze müm­kin­çi­lik­le­ri dö­ret­di. Me­de­ni we yn­san­per­wer ugur­lar­da, söw­da-yk­dy­sa­dy gat­na­şyk­lar­da iki ýur­duň giň müm­kin­çi­lik­le­ri bar. Bu müm­kin­çi­lik­le­ri dur­mu­şa ge­çir­mek­de ga­za­ny­lan yla­la­şyk­lar, gol çe­ki­len res­mi­na­ma­lar aý­ra­tyn äh­mi­ýe­te eýe­dir. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Ber­di­mu­ha­me­do­wyň we Ita­li­ýa Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti Ser­jio Mat­ta­rel­la­nyň ara­syn­da ge­çi­ri­len du­şu­şyk hem uly äh­mi­ýe­te eýe­dir. Çün­ki bir­nä­çe res­mi­na­ma­la­ra gol çe­kil­me­gi, gat­na­şyk­la­ryň mö­hüm ugur­la­ry bo­ýun­ça yla­la­şyl­ma­gy aý­ra­tyn bel­len­mä­ge my­na­syp­dyr. Iki ýur­duň dost­luk­ly gat­na­şyk­la­ry­ny örän köp ugur­lar­da gör­mek bol­ýar. Iki dost­luk­ly ýur­duň ara­syn­da­ky söw­da-yk­dy­sa­dy hyz­mat­daş­lyk ne­bit­gaz pu­da­gyn­da, dok­ma se­na­ga­ty ul­gam­la­ryn­da we işe­wür dü­züm­le­riň ug­ry bo­ýun­ça yzy­gi­der­li ös­dü­ril­ýär. Öza­ra ha­ryt do­la­ny­şy­gy­nyň ýyl­sa­ýyn art­ma­gy mu­nuň aý­dyň gü­wä­si­dir. Ylym-bi­lim­de, me­de­ni­ýet­de, söw­da-yk­dy­sa­dy gat­na­şyk­lar­da aý­dyň ne­ti­je­ler bar. Esa­san hem, işe­wür­le­riň fo­ru­my­nyň ge­çi­ril­me­gi bel­lär­lik­li­dir, çün­ki ýur­du­my­zyň te­le­ke­çi­le­ri, işe­wür­le­ri öz my­na­syp baş­lan­gyç­la­ry bi­len çy­kyş edýärler, hyz­mat­daş­ly­gyň ug­ru­ny ösdürýärler. Mä­lim bol­şy ýa­ly, şu ýy­lyň 30-njy ma­ýyn­da «Mer­ke­zi Azi­ýa — Ita­li­ýa» gör­nü­şin­dä­ki sam­mit ge­çi­ril­di we şu sam­mi­tiň çäk­le­rin­de hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Ber­di­mu­ha­me­dow Ita­li­ýa Res­pub­li­ka­sy­nyň Prem­ýer-mi­nist­ri Jor­ja Me­lo­ni bi­len du­şuş­dy. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz söw­da-yk­dy­sa­dy hyz­mat­daş­ly­gy ul­gam­laş­dyr­mak mak­sa­dy bi­len, hö­kü­me­ta­ra to­pa­ry ýa-da işe­wür­lik ge­ňe­şi gör­nü­şin­de bi­le­lik­dä­ki me­ha­niz­mi dö­ret­me­gi tek­lip et­di. Bu be­ýik baş­lan­gyç­la­ryň hä­zir­ki wagt­da üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän­di­gi­ni, söw­da-yk­dy­sa­dy gat­na­şyk­la­ry­nyň me­ha­niz­mi­niň, berk bin­ýa­dy­nyň dö­re­dil­ýän­di­gi­ni gör­ýä­ris. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň Ita­li­ýa Res­pub­li­ka­sy­na res­mi sa­pa­ry­nyň çäk­le­rin­de bu baş­lan­gyç­la­ryň has-da pug­ta­lan­dy­ry­lan­dy­gy­ny aý­ra­tyn bel­lä­si­miz gel­ýär. Ita­li­ýa bo­lan iş sa­pa­ry­nyň do­wa­myn­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Ber­di­mu­ha­me­dow bi­len Pre­zi­dent Ser­jio Mat­ta­rel­la­nyň ara­syn­da gep­le­şik­ler ge­çi­ril­di. Bu bol­sa iki ýur­duň hoş­ni­ýet­li gat­na­şyk­la­ry­ny ös­dür­mek­de tä­ze müm­kin­çi­lik­ler­dir. Türk­me­nis­tan we Ita­li­ýa Res­pub­li­ka­sy­nyň ara­syn­da­ky mö­hüm hyz­mat­daş­lyk­la­ryň bi­ri hem eko­lo­gi­ýa we ho­wa bo­lup dur­ýar. Bil­şi­miz ýa­ly, hä­zir­ki za­man dün­ýä­sin­de «ýa­şyl» yk­dy­sa­dy­ýe­ti ös­dür­mä­ge ýa-da «ýa­şyl» teh­no­lo­gi­ýa­la­ra mö­hüm äh­mi­ýet be­ril­ýär. Bu ba­bat­da iki ýur­duň hem baý tej­ri­be­si­niň bol­ma­gy hyz­mat­daş­ly­ga tä­ze müm­kin­çi­lik­le­ri aç­ýar. Bu ugur­da Ar­ka­dag şä­he­rin­de dün­ýä nus­ga­lyk iş­le­r dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär. Türk­men te­bi­ga­ty­nyň iň gö­zel ýe­rin­de ke­ma­la ge­len Ar­ka­dag şä­he­ri «akyl­ly» şä­her kon­sep­si­ýa­sy esa­syn­da gu­rul­dy. Bu aja­ýyp şä­her­de «ýa­şyl» teh­no­lo­gi­ýa­la­ra, san­ly ul­ga­myň müm­kin­çi­lik­le­ri­ne uly üns be­ril­ýär. Şu nuk­daý­na­zar­dan, eko­lo­gi­ýa we ho­wa ba­bat­da Türk­me­nis­ta­nyň baý tej­ri­be­si bar­dyr. Bu uly müm­kin­çi­lik­ler dün­ýä­ni hem gy­zyk­lan­dyr­ýar. Şo­nuň üçin hem ýur­du­my­zyň baý tej­ri­be­si, üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çir­ýän iş­le­ri döw­re­bap­ly­gyň ýo­ka­ry de­re­je­si bo­lup, röw­şen gel­je­gi na­zar­la­ýar. He­mi­şe­lik Bi­ta­rap Türk­me­nis­tan dün­ýä­de pa­ra­hat­çy­ly­gy ös­dür­mek­de my­na­syp go­şan­dy­ny goş­ýar, be­ýik baş­lan­gyç­lar bi­len çy­kyş ed­ýär. Yn­ha, şu ýy­lyň 12-nji de­kab­ryn­da Aş­ga­bat­da döw­let we hö­kü­met Baş­tu­tan­la­ry­nyň, hal­ka­ra dü­züm­le­riň ýol­baş­çy­la­ry­nyň gat­naş­ma­gyn­da ge­çi­ril­jek hal­ka­ra fo­ru­myň ýur­du­my­zyň Bi­ta­rap­ly­gy­nyň şan­ly 30 ýyl­ly­gy, şeý­le hem Hal­ka­ra pa­ra­hat­çy­lyk we yna­nyş­mak ýy­ly my­na­sy­bet­li me­ýil­leş­di­ril­ýän çä­re­le­riň hem äh­mi­ýe­ti uly bo­lar. Şu mö­hüm çä­re­le­re Ita­li­ýa Res­pub­li­ka­syn­da hem mö­hüm äh­mi­ýet be­ril­jek­di­gi­ni ynam bi­len aýt­mak bol­ýar. Çün­ki köp ýyl­la­ryň do­wa­myn­da ne­ti­je­li hyz­mat­daş­ly­gy ös­dü­rip gel­ýän iki dost­luk­ly ýurt hal­ka­ra baş­lan­gyç­lar­da bi­rek-bi­re­gi gol­da­ýar. Bi­l­şi­miz ýa­ly, Ita­li­ýa Res­pub­li­ka­sy BMG-niň ýa­nyn­da Türk­me­nis­ta­nyň baş­lan­gy­jy bi­len dö­re­di­len Bi­ta­rap­ly­gyň dost­la­ry to­pa­ry­nyň hem ag­za­sy bo­lup dur­ýar. Bu bol­sa Türk­me­nis­tan bi­len Ita­li­ýa Res­pub­li­ka­sy­nyň yg­ty­bar­ly hyz­mat­daş bo­lup dur­ýan­dy­gy­ny aý­dyň be­ýan ed­ýär. Rim şä­he­rin­de Türk­men-ital­ýan işe­wür­lik mas­la­ha­ty ge­çi­ril­di. Ne­ti­je­li hyz­mat­daş­lyk ba­ra­da aý­da­ny­myz­da, işe­wür­le­re uly äh­mi­ýet be­ril­ýän­di­gi­ni bel­le­mek ge­rek. Mä­lim bol­şy ýa­ly, türk­men te­le­ke­çi­le­ri köp ýyl­la­ryň do­wa­myn­da oňyn tej­ri­be top­la­dy­lar. Hä­zir­ki wagt­da işe­wür­le­riň baý tej­ri­be­si esa­syn­da ýur­du­myz­da ösen teh­ni­ka­lar, döw­re­bap komp­ýu­ter­ler hem ön­dü­ril­ýär. Şeý­le hem ýur­du­my­zyň te­le­ke­çi­le­ri gur­lu­şyk se­na­ga­tyn­da, oba ho­ja­lyk önüm­le­ri­ni ön­dür­mek­de we beý­le­ki ha­ryt­la­ry dün­ýä ba­za­ry­na ýe­tir­mek­de uly iş­le­ri alyp bar­ýar­lar. Bel­le­me­li ugur­la­ryň bi­ri hem şu mas­la­ha­tyň çäk­le­rin­de ýur­du­myz­da ön­dü­ril­ýän önüm­le­riň ser­gi­si­niň gu­ral­ma­gy­dyr. Özi hem bu ser­gi­de gör­ke­zi­len önüm­le­riň ara­syn­da ital­ýan teh­no­lo­gi­ýa­sy esa­syn­da ön­dü­ri­len­le­ri hem bar. Şeý­le hem ga­dym­dan gel­ýän ýü­pek­çi­lik önüm­le­ri­mi­zi, türk­men ha­ly­la­ry­ny aý­ra­tyn gör­kez­mek bo­lar. Türk­men ha­ly­la­ry, sun­gat eser­le­ri gö­zü­ňe has-da ys­sy, mä­hir­li, tä­sir­li gö­rün­ýär. Bu ýe­re ge­len işe­wür­ler türk­men ha­ly­sy­nyň gö­zel­li­gi­ni, aja­ýyp sun­gat ese­ri­ni syn­lap, şeý­le sun­ga­tyň ýo­ka­ry gym­mat­ly­ga eýe­di­gi­ni bel­läp geç­ýär­ler. Mu­nuň özi şeý­le gö­zel­li­gi kal­by­na si­ňen aja­ýyp­lyk bi­len de­ňe­ýän­dik­le­ri­niň be­ýa­ny bol­sa ge­rek. Türk­men we ital­ýan işe­wür­le­ri­niň ýo­ka­ry hil­li önüm­le­ri ön­dür­mek­de baý tej­ri­be­le­ri­niň bar­dy­gy­ny aý­ra­tyn bel­le­mek ge­rek. Bi­lim ul­ga­myn­da hyz­mat­daş­lyk Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de ýur­du­myz­da ylym-bi­lim ös­dü­ril­ýär, bi­lim öz­gert­me­le­ri üs­tün­lik­le­re bes­len­ýär. Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň be­ýik baş­lan­gyç­la­ry­ny üs­tün­lik­li do­wam ed­ýän hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­tu­tan­ly­gyn­da bi­lim ul­ga­myn­da döw­re­bap müm­kin­çi­lik­ler dö­re­dil­ýär. Dün­ýä­niň iň tä­ze ga­za­nan­la­ry bi­lim ul­ga­my­na or­naş­dy­ryl­ýar, san­ly ul­ga­myň müm­kin­çi­lik­le­rin­den giň­den peý­da­la­nyl­ýar. Ýur­du­my­zyň dür­li kün­jek­le­rin­de gur­lup ulan­ma­ga be­ril­ýän ça­ga­lar bag­la­ry­nyň, or­ta mek­dep­le­ri­ň, ýo­ka­ry okuw mek­dep­le­riniň iň döw­re­bap en­jam­lar, komp­ýu­ter teh­no­lo­gi­ýa­la­ry bi­len üp­jün edil­ýän­di­gi buý­san­dy­ry­jy­dyr. Dün­ýä ül­ňü­le­ri­ne la­ýyk gel­ýän bu iş­ler be­lent üs­tün­lik­le­riň bin­ýa­dy­dyr. Hal­ka­ra de­re­je­sin­de ge­çi­ril­ýän yl­my mas­la­hat­lar, bi­lim olim­pia­da­la­ry ýaş alym­lar üçin hem giň müm­kin­çi­lik­le­ri dö­red­ýär. Şun­da dünýä ýurt­la­ry, hu­su­san-da, Ita­li­ýa Res­pub­li­ka­sy bi­len hyz­mat­daş­lyk ös­dü­ril­ýär. Bi­lim ul­ga­myn­da­ky hyz­mat­daş­ly­gy mun­dan beýläk hem ös­dür­mä­ge uly üns be­ril­di, pu­da­ga­ra du­şu­şyk­lar ge­çi­ril­di. Esa­san hem, bi­lim ba­bat­da hyz­mat­daş­ly­gyň oňyn ne­ti­je­le­ri ber­jek­di­gi­ni, röw­şen gel­je­ge hyz­mat et­jek­di­gi­ni bel­lä­si­miz gel­ýär. Çün­ki bi­lim bu ýaş ne­sil­le­riň giň dün­ýä­ga­raý­şy bi­len berk bag­la­ny­şyk­ly­dyr. Bu bol­sa dost­luk­ly ýurt­la­ryň gel­jek­de hem hyz­mat­daş­ly­gy­nyň has-da pug­ta­lan­dy­ryl­jak­dy­gy­ny be­ýan ed­ýän ugur­lar­dyr. He­mi­şe­lik Bi­ta­rap Türk­me­nis­tan ýur­du­myz­da dün­ýä dil­le­ri­ni yl­my esas­da öw­ren­mä­ge, bu ugur­dan hü­när­men­le­ri taý­ýar­la­ma­ga aýratyn üns berilýär. Şu ba­bat­da aý­da­ny­myz­da, Aş­ga­bat şä­he­rin­de we ýur­du­my­zyň we­la­ýat­la­ryn­da al­ty sa­ny or­ta mek­dep­ler­de ital­ýan di­li bo­ýun­ça umu­my­bi­lim be­ril­ýän­di­gi­ni hem nyg­ta­ma­ly­dy­rys. Bu ba­bat­da okuw ki­tap­la­ry­nyň hem çap edil­me­gi, ital­ýan di­li we ede­bi­ýa­ty bo­ýun­ça mu­gal­lym­la­ryň sa­pak­la­ry döw­re­bap usul­da gu­ra­mak­la­ry buý­san­dy­ry­jy­dyr. Yn­ha, ýur­du­my­zyň baý­ry ýo­ka­ry okuw mek­de­bi bo­lan Döw­let­mäm­met Aza­dy adyn­da­ky Türk­men mil­li dün­ýä dil­le­ri ins­ti­tu­tyn­da ital­ýan di­li bo­ýun­ça ter­ji­me­çi­ler, mu­gal­lym­lar taý­ýar­lan­ýar. Mag­tym­gu­ly adyn­da­ky Türk­men döw­let uni­wer­si­te­tin­de ital­ýan di­li we ede­bi­ýa­ty bo­ýun­ça hü­när­men­le­riň taý­ýar­lan­ýan­dy­gy­ny bel­le­mek ge­rek. Bu bol­sa ital­ýan di­li­ni we ede­bi­ýa­ty­ny yl­my esas­da öw­ren­ýän kä­mil hü­när­men­le­riň bar­dy­gy­ny aň­lad­ýar. As­lyn­da hem, dil öw­ren­mek asyl­ly ýö­rel­ge­le­riň bi­ri bo­lup dur­ýar. Pä­him­dar pe­der­le­ri­miz dost-do­gan­lyk gat­na­şyk­la­ry­ny ös­dür­mek­de dil­le­ri öw­ren­me­giň hyz­ma­ty­nyň uly bo­lan­dy­gy­ny nyg­tap­dyr­lar. Biz mu­ny halk dö­re­di­ji­lik eser­ler­den, na­kyl­lar­dan hem aý­dyň gör­ýä­ris. Türk­men na­kyl­la­ryn­da şeý­le bel­le­nil­ýär: «Dil bi­len da­na, dil bil­me­ýän di­wa­na», «Dil bi­len dün­ýä­ni ge­zer», «Dil gör­ki — söz, ýüz gör­ki — göz». Gör­nü­şi ýa­ly, pä­him­dar pe­der­le­ri­mi­ziň dil öw­ren­mek, dost­luk köp­rü­si­ni gur­mak ýa­ly pä­him­le­ri, asyl­ly ýö­rel­ge­le­ri hä­zir­ki aja­ýyp döw­rü­miz­de ös­dü­ril­ýär. Dil we ede­bi­ýat halk­la­ryň ara­syn­da­ky dost­luk köp­rü­si­dir, me­de­ni­ýet­le­riň ara­bag­la­ny­şy­gy­dyr. Çün­ki dil we ede­bi­ýat hal­kyň ru­hy bi­len, mil­li­li­gi bi­len berk bag­la­ny­şyk­ly­dyr. Ital­ýan di­li­ni we ede­bi­ýa­ty­ny çuň­ňur öw­ren­ýän ýaş­la­ry­myz dost­luk­ly hal­kyň me­de­ni­ýe­ti­ne be­lent sar­pa bi­len ga­ra­ýar. Ital­ýan ede­bi­ýa­ty­nyň gym­mat­lyk­la­ry­ny türk­men di­li­ne ter­ji­me et­mek­de hem, mil­li ede­bi­ýa­ty­my­zyň dür­dä­ne­le­ri­ni ital­ýan di­li­ne ter­ji­me et­mek­de hem ýaş hü­när­men­le­riň alyp bar­ýan iş­le­ri ulu­dyr. Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň «Türk­me­niň döw­let­li­lik ýö­rel­ge­si» at­ly aja­ýyp ki­ta­by ital­ýan di­li­ne ter­ji­me edil­di. Bu aja­ýyp ese­riň ital­ýan di­li­ne ter­ji­me edil­me­gi, dost­luk­ly hal­kyň oky­jy­la­ry­na ýe­ti­ril­me­gi bol­sa buý­san­dy­ry­jy iş­ler­dir. Gör­nü­şi ýa­ly, iki ýur­duň ara­syn­da bi­lim ul­ga­myn­da hyz­mat­daş­ly­gy ös­dür­mä­ge, gel­jek­de has-da pug­ta­lan­dyr­ma­ga giň müm­kin­çi­lik­ler bar. Bu giň müm­kin­çi­lik­le­ri dur­mu­şa ge­çir­mek­de, ös­dür­mek­de be­ýik iş­ler ama­la aşy­ryl­ýar. Ga­dy­my ta­ryh we mi­ras Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­myz «Türk­me­nis­tan — Be­ýik Ýü­pek ýo­lu­nyň ýü­re­gi» at­ly ki­ta­byn­da şeý­le bel­le­ýär: «Gün­ba­tar­da ir­ki za­man­la­ryn­da «Äh­li ýol­lar Ri­me elt­ýär­ler» di­ýen aýt­gy­nyň meş­hur bol­şy ýa­ly, or­ta asyr Gün­do­ga­ryn­da hem «Äh­li ýol­lar Mer­we elt­ýär­ler» diý­len­di­gi bi­len yla­laş­maz­lyk müm­kin däl». Bu pa­ra­sat­ly söz­ler türk­men we ital­ýan halk­la­ry­nyň ta­ry­hy­nyň örän ga­dy­my­dy­gy­ny, baý mi­ras­la­ry­nyň bar­dy­gy­ny aý­dyň be­ýan ed­ýär. Şo­nuň üçin hem dost­luk­ly hal­kyň ta­ry­hy ýer­le­ri, ga­dy­my şä­her­le­ri dün­ýä­niň ün­sü­ni özü­ne çek­ýär. Şeý­le ga­dy­my ta­ry­hy bo­lan halk­la­ryň şu gün­ki hoş­ni­ýet­li gat­na­şyk­la­ry çuň­ňur ma­ny-maz­mu­na eýe bo­lup dur­ýar. Rim şä­he­rin­dä­ki Ka­pi­to­liý mu­ze­ýin­de türk­men hal­ky­nyň şöh­rat­ly ta­ry­hy­ny, mil­li mi­ra­sy­ny be­ýan ed­ýän mu­zeý gym­mat­lyk­la­ry­my­zyň gör­ke­zil­me­gi buý­sanç dö­ret­di. «Türkmenistanyň gadymy siwilizasiýalary» at­ly ar­heo­lo­gik ser­gi XX we XXI asy­ryň do­wa­myn­da Türk­me­nis­tan­da ge­çi­ri­len ga­zuw-ag­ta­ryş iş­le­ri­niň ne­ti­je­sin­de ýü­ze çy­ka­ry­lan ta­pyn­dy­lar­dan yba­rat­dyr. Esa­san hem, bu ga­zuw-ag­ta­ryş iş­le­ri­niň bi­le­lik­dä­ki türk­men-ital­ýan ar­heo­lo­gik eks­pe­di­si­ýa­la­ry ta­ra­pyn­dan ýü­ze çy­ka­ry­lan gym­mat­lyk­dy­gy­ny hü­när­men­ler gür­rüň ber­ýär. Bu hal­ky­my­zyň mil­li gym­mat­ly­gy­nyň dün­ýä ýa­ýyl­ma­gy­dyr, şöh­rat­ly geç­mi­şi­mi­ziň gym­mat­lyk­la­ry, mi­ra­sy ha­kyn­da adam­za­da ýe­ti­ril­me­gi­dir. Me­de­ni­ýet­le­riň öza­ra bag­la­ny­şy­gy, mi­ra­sa gy­zyk­lan­ma dost­luk­ly halk­la­ryň ün­sü­ni çek­ýär. Türk­men top­ra­gy­nyň ga­dy­my me­de­ni­ýe­tiň oja­gy­dy­gy­ny Mar­gia­na, Ga­dy­my Nu­saý ýa­ly ta­ry­hy-me­de­ni ýa­dy­gär­lik­le­ri­miz­de aý­dyň gör­mek bol­ýar. Şu ýer­de gör­ke­zi­len mu­zeý eks­po­nat­la­ryň kö­pü­si hem bu ta­ry­hy şä­her­le­re de­giş­li bo­lup dur­ýar. Şo­nuň üçin hem türk­me­niň geç­mi­şi­ni be­ýan ed­ýän gym­mat­lyk­lar ta­ry­hyň sa­hy­pa­la­ry­ny, ga­dym­dan ga­lan yz­la­ry­ny şöh­le­len­dir­ýär. Ga­dy­my Rim şä­he­rin­de aja­ýyp mu­ze­ýi ýa-da ta­ry­hyň ýa­ňy bol­ýan bir­nä­çe bi­na­gär­lik, çe­per­çi­lik ugur­la­ry gör­mek örän ýa­kym­ly­dyr. Yn­ha, şeý­le ta­ry­hy şä­her­de ga­dy­my türk­men me­de­ni­ýe­ti­ni şöh­le­len­dir­ýän mu­zeý gym­mat­lyk­la­ry­nyň gör­ke­zil­me­gi dost­luk­ly iki hal­kyň ga­ra­ýyş­la­ry­nyň ýa­kyn­dy­gy­ny be­ýan ed­ýär. Me­de­ni gat­na­şyk­la­ryň hä­zir­ki dö­wür­de has-da ös­dü­ril­ýän­di­gi­ni, pug­ta­lan­dy­ryl­ýan­dy­gy­ny bel­le­mek örän ýa­kym­ly. Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň paý­ha­syn­dan ke­mal ta­pan Kö­pet­da­gyň ete­gin­de Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň ýa­dy­gär­li­gi hem-de «Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy» me­de­ni-se­ýil­gäh top­lu­my her bir yn­sa­nyň kö­ňül buý­san­jy­dyr. Bu aja­ýyp se­ýil­gäh­de dün­ýä akyl­dar­la­ry­nyň, şa­hyr­la­ry­nyň, sun­gat iş­gär­le­ri­niň heý­ke­li ýer­leş­di­ri­len. Bu ýer­de ital­ýan hal­ky­nyň meş­hur akyl­da­ry, da­na­sy we şa­hy­ry Dan­te Alig­ýe­ri­niň ýa­dy­gär­li­gi hem bar. Or­ta asy­ryň be­ýik şa­hy­ry ha­sap­lan­ýan Dan­te Alig­ýe­ri­niň eser­ler­ine türk­men oky­jy­la­ry uly sar­pa goý­ýar. Aja­ýyp se­ýil­gäh­de bi­na edi­len bu ýa­dy­gär­lik iki hal­kyň dost­lu­gy­nyň has-da pug­ta­lan­ýan­dy­gy­ny be­ýan ed­ýär. Ha­wa, türk­men we ital­ýan halk­la­ry­nyň dost­luk­ly gat­na­şyk­la­ry­nyň bin­ýa­dy has-da berk­dir. Bu hoş­ni­ýet­li gat­na­şyk­lar halk­la­ryň ta­ry­hy­nyň ga­dy­my­ly­gy, me­de­ni­ýet­le­re be­lent sar­pa goý­ýan­dyk­la­ry, di­li­ni hem-de ede­bi­ýa­ty­ny öw­ren­mä­ge bo­lan gy­zyk­lan­ma­sy bi­len pug­ta bag­la­ny­şyk­ly­dyr. Bu asyl­ly ýö­rel­ge­le­riň ro­waç­lan­ma­gyn­da Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň, Ar­ka­dag­ly Gah­ry­man Ser­da­ry­my­zyň be­ýik baş­lan­gyç­la­ry­nyň bar­dy­gy­ny bel­le­mek ge­rek. Şeý­le asyl­ly ýö­rel­ge­le­ri­mi­ziň ro­waç­lan­ma­gy ne­ti­je­sin­de Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de dost-do­gan­lyk halk­lar bi­len hoş­ni­ýet­li gat­na­şyk­la­ry­myz has-da ös­dü­ril­ýär. Türk­me­nis­tan we Ita­li­ýa Res­pub­li­ka­sy­nyň hoş­ni­ýet­li gat­na­şyk­la­ry öza­ra dü­şü­niş­mek­den göz­baş alyp, hä­zir­ki aja­ýyp döw­rü­miz­de hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ta­gal­la­sy bi­len döw­re­bap ös­dü­ril­ýär, tä­ze müm­kin­çi­lik­le­re eýe bol­ýar. Dün­ýä­ halklary bilen dost-doganlyk gatnaşyklaryny ös­dür­ýän, umu­ma­dam­zat bäh­bit­li be­ýik iş­le­ri dur­mu­şa ge­çir­ýän Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň, Ar­ka­dag­ly Gah­ry­man Ser­da­ry­my­zyň jan­la­ry sag, ömür­le­ri uzak bol­sun! Söh­bet NUR­BER­DI­ÝEW, «Mu­gal­lym­lar ga­ze­ti». Aş­ga­bat — Rim — Aş­ga­bat. Çeşmesi:Türkmenmetbugat